• معرفی
    • مسئولیت‌ها
    • مصاحبه‌ها
    • از نگاه دیگران
    • معرفی
  • اخبار
    • تمام اخبار
    • آستان
    • مؤسسه دارالحدیث
    • پژوهشگاه و دانشگاه قرآن و حدیث
    • اخبار درس‌ها
    • مراسم و همایش
    • دیدار‌ها و بازدیدها
    • اخبار نشر
    • مراسم تشییع و ترحیم
    • سایر اخبار
  • آثار و تألیف‌ها
  • درس‌ها
  • سخنرانی‌ها
  • خاطره‌‌ها
  • یادداشت‌ها
  • نگارخانه
/ خانه / درس‌ها / شرح حدیث / احادیث آغازین درس خارج فقه / علم و عمل
تاريخ : 1393/06/03
مدت :
توضیح :
منبع :
منبع :
بازدید: 2916

علم و عمل

عن الصادق عليه السلام: لَا يَقْبَلُ اللَّهُ عَمَلًا إِلَّا بِمَعْرِفَةٍ وَ لَا مَعْرِفَةَ إِلَّا بِعَمَلٍ فَمَنْ عَرَفَ دَلَّتْهُ الْمَعْرِفَةُ عَلَى الْعَمَلِ وَ مَنْ لَمْ يَعْمَلْ فَلَا مَعْرِفَةَ لَهُ.

عن الصادق عليه السلام: لَا يَقْبَلُ اللَّهُ عَمَلًا إِلَّا بِمَعْرِفَةٍ وَ لَا مَعْرِفَةَ إِلَّا بِعَمَلٍ فَمَنْ عَرَفَ دَلَّتْهُ الْمَعْرِفَةُ عَلَى الْعَمَلِ وَ مَنْ لَمْ يَعْمَلْ فَلَا مَعْرِفَةَ لَهُ.[1]
در فرهنگ قرآن و حديث علم دو معنا دارد:
(1) علمي که قابل تفکيک و جدا شدن از عمل نيست.
(2) علمي که قابل تفکيک از عمل است.
علم در معناي اوّل، مطلقاً ارزش است و علم در معناي دوم، در صورتي که همراه عمل صالح باشد ارزش مي يابد.
بيان چند روايت که دلالت بر معناي اول علم دارد:
روايت اول، همان روايتي است که در ابتدا خوانده شد ؛ حضرت فرمودند: خداوند عمل را جز با معرفت و شناخت نمي پذيرد، و هيچ شناختى را جز با عمل نمي پذيرد، كسى كه شناخت و معرفت دارد آن شناخت او را به عمل راهنمايى مي كند، و كسى كه عمل نكند در حقيقت معرفت و شناخت ندارد.
اگر معرفت آمد حتماً عمل هم هست و اگر عمل نيست معلوم مي شود معرفتي نيست.
اين فرمايش مانندفرمايشي است که جلسات قبل بدان اشاره کرديم و مي فرمود علم و ايمان توأم و مقرون يکديگر هستند.
در فرمايش ديگري حضرت فرمودند: الْعِلْمُ‏ مَقْرُونٌ‏ إِلَى الْعَمَلِ فَمَنْ عَلِمَ عَمِلَ وَ مَنْ عَمِلَ عَلِمَ وَ الْعِلْمُ يَهْتِفُ بِالْعَمَلِ فَإِنْ أَجَابَهُ وَ إِلَّا ارْتَحَلَ عَنْهُ.[2]
علم و عمل همواره همراه هم و در يک رديف هستند، از اين رو کسي که دانست، عمل کرد و کسي که عمل کرد، دانست، علم عمل را به سوي خود فرا مي خواند، اگر عمل به دنبال علم آمد، علم، مي ماند و اگر عمل نيامد علم نيز مي­رود. یعنی علم بدون عمل در خارج تحقّق پیدا نمی کند.
علمي بطلب که به دل نور است سينه ز تجلي آن طور است
علمي بطلب که تو را فاني سازد ز علايق جسماني[3]
اين علم همان «نُورٌ يَقَعُ فِي قَلْبِ مَنْ‏ يُرِيدُ اللَّهُ‏ أَنْ‏ يَهْدِيَهُ»‏[4] است که کمِ آن هم ارزشمند است و معيار ارزش انسان است.
علم به معناي دوم هم اگر مقرون با عمل صالح باشد معيار ارزش خواهد بود و گرنه علم جداي از عمل علم شيطاني است ؛ يعني علمي است که ابزار دست شيطان قرار مي گيرد. بنابراین، قسم دوم علم، مانند چاقو است که هم استفاده مفيد دارد و هم استفاده مضرّ و ارزش داشتن آن و ضدّ ارزش بودن آن، بستگی به کاربرد آن دارد.


[1] كافي (ط - دار الحديث)، ج‏1، ص107.
[2] كافي (ط - دار الحديث)، ج‏1، ص109.
[3] شيخ بهايي.
[4] منية المريد، ص 149.
  • تــــازه هــــا
  • پـــربـــازدیـــدهــــا
  • 802 - مصونیت از آسیب‌های آزار دیگران
  • 801 - پیش‌دستی کردن در دعا
  • 800 - ارتباط بخش اول و دوم بند بیستم از دعای مکارم الاخلاق
  • 799 - تغییر ناپسندها به دست خداست (2)
  • 798 - تغییر ناپسندها به دست خداست
  • 797 - یاد خدا بهترین راهکار در تأمین سعادت
  • ۷۴8 - نشانه های بیماری قلب (2)
  • 741 - صلاح و سلامت قلب (5)
  • ۷۴5 - نشانه های سلامتی قلب (3)
  • 739 - صلاح و سلامت قلب (3)
  • ۷۴4 - نشانه های سلامتی قلب (2)
  • 740 - صلاح و سلامت قلب (4)
حــــدیــــث روز
:
کلیه حقوق متعلق به پایگاه آیت الله محمدی ری شهری می باشد
  • تماس با پایگاه
  • نقشه پایگاه
  • پایگاه‌های مرتبط
      • حدیث نت
      • دارالحدیث
      • حضرت عبدالعظیم(ع)