• معرفی
    • مسئولیت‌ها
    • مصاحبه‌ها
    • از نگاه دیگران
    • معرفی
  • اخبار
    • تمام اخبار
    • آستان
    • مؤسسه دارالحدیث
    • پژوهشگاه و دانشگاه قرآن و حدیث
    • اخبار درس‌ها
    • مراسم و همایش
    • دیدار‌ها و بازدیدها
    • اخبار نشر
    • مراسم تشییع و ترحیم
    • سایر اخبار
  • آثار و تألیف‌ها
  • درس‌ها
  • سخنرانی‌ها
  • خاطره‌‌ها
  • یادداشت‌ها
  • نگارخانه
/ خانه / درس‌ها / شرح حدیث / احادیث آغازین درس خارج فقه / معيار سعادت و شقاوت
تاريخ : 1393/11/14
مدت :
توضیح :
منبع :
منبع : درس خارج فقه استاد محمدی ری شهری
بازدید: 5046

معيار سعادت و شقاوت

« عن أميرالمومنين عليه­السلام: إِنَّ أَسْعَدَ النَّاسِ فِي الدُّنْيَا مَنْ عَدَلَ عَمَّا يَعْرِفُ ضَرَّهُ وَ إِنَّ أَشْقَاهُمْ‏ مَنِ اتَّبَعَ هَوَاهُ. » سعادتمندترين مردم در دنيا کسی است که از آنچه می داند برايش زيان­آور است اجتناب کند و بدبخت­ترين آنها کسی است که از هوای نفسش پيروی نمايد.

عن أميرالمومنين عليه­السلام: إِنَّ أَسْعَدَ النَّاسِ فِي الدُّنْيَا مَنْ عَدَلَ عَمَّا يَعْرِفُ ضَرَّهُ وَ إِنَّ أَشْقَاهُمْ‏ مَنِ اتَّبَعَ هَوَاهُ. [1]
سعادتمندترين مردم در دنيا کسی است که از آنچه می داند برايش زيان­‌آور است اجتناب کند و بدبخت­ترين آنها کسی است که از هوای نفسش پيروی نمايد.
چند نکته در اين روايت منسوب به حضرت اميرالمؤمنين عليه­السلام قابل توجه است:
نکته(1): سعادت و شقاوت انسان به دست خود اوست و در حقيقت اينکه پيامبر اکرم صلّي الله عليه و آله فرمودند: «الشَّقِيُّ مَنْ شَقِيَ فِي‏ بَطْنِ‏ أُمِّهِ‏ وَ السَّعِيدُ مَنْ سَعِدَ فِي‏ بَطْنِ‏ أُمِّهِ.»[2] معنای ظاهرش مراد نيست، و خدا کسی را فطرتاً شقی يا سعيد نيافريده، اگر چنين بود ارسال رُسُل و انزال کتب معنا نداشت. بلکه به اين معناست که خداوند با علم بی­نهايت خود از همان ابتدا می­داند چه کسی خوشبخت و چه کسی بدبخت خواهد شد، ولی اين خوشبختی و سعادت و همچنين بدبختی و شقاوت به دست خود انسان است.
نکته(2): ميزان سعادت تقواست. تقوا يعنی همين، المتقی اسمٌ لمن يقی نفسه عما يضرّه فی­ الآخرة. متقی کسی است که از آنچه برای آخرتش ضرر داشته باشد اجتناب می کند. شاگردی از استادش معنای تقوا را پرسيد ؛ استادش گفت: آيا تا به حال در بيابانی که پر از خار و تيغ است عبور کرده­ای؟ شاگرد گفت: آری. استاد پرسيد چطور از بين خارها و تيغ­ها عبور می­کنی؟ شاگرد گفت: أتقی؛ مواظبم که خارها و تيغ­ها به پايم نرود. استاد گفت: تقوا در دنيا يعنی همين ؛ انسان مواظب باشد تيغ گناه در روحش فرو نرود.
ميزان سعادت اين است که انسان از آنچه می­داند برايش ضرر دارد اجتناب کند و ميزان شقاوت، نقطه مقابل يعنی هواپرستی است. دنبال هوا و هوس رفتن است.
نکته(3) وجوب اجتناب از هواپرستی و گناه عقلی است. تعبير «عَدَلَ عَمَّا يَعْرِفُ ضَرَّهُ» يعني می­داند هواپرستی و گناه برايش ضرر دارد ؛ يعنی عقل انسان خودش تشخيص می­دهد. معنای آيه «و هديناهُ النّجدين» همين است، انسان نجد و راه خير و شر را می داند.


[1]. وقعه صفين؛ ص108.
[2]. التوحيد للصدوق؛ ص356.
کلیدواژه شقاوت هوای نفس سعادت
مــــطــــالــــب مــــرتــــبــــط
  • اهتمام به فرايض
  • تــــازه هــــا
  • پـــربـــازدیـــدهــــا
  • 802 - مصونیت از آسیب‌های آزار دیگران
  • 801 - پیش‌دستی کردن در دعا
  • 800 - ارتباط بخش اول و دوم بند بیستم از دعای مکارم الاخلاق
  • 799 - تغییر ناپسندها به دست خداست (2)
  • 798 - تغییر ناپسندها به دست خداست
  • 797 - یاد خدا بهترین راهکار در تأمین سعادت
  • ۷۴8 - نشانه های بیماری قلب (2)
  • 741 - صلاح و سلامت قلب (5)
  • ۷۷2 - تقابل نفس اماره و لوامه (4)
  • 739 - صلاح و سلامت قلب (3)
  • ۷۶4 - گذر سالم از کمینگاه (3)
  • 738 - صلاح و سلامت قلب (2)
حــــدیــــث روز
:
کلیه حقوق متعلق به پایگاه آیت الله محمدی ری شهری می باشد
  • تماس با پایگاه
  • نقشه پایگاه
  • پایگاه‌های مرتبط
      • حدیث نت
      • دارالحدیث
      • حضرت عبدالعظیم(ع)