مائده رمضانیه، گزارشی از جلسات علمی آیت الله ری‌شهری در مشهد مقدس

حجه الاسلام مهدی غلامعلی از اساتید دانشگاه قرآن و حدیث در سایت شخصی خود گزارشی از جلسات علمی آیت الله ری شهری را منتشر نموده که بخشی از این گزارش را ملاحظه می نمایید:

» این جلسات هرشب ساعت نه و نیم ـ حدودا یکساعت و ربع بعد از اذان مغرب ـ آغاز و تا ساعت یازده و نیم وگاهی دوازده ادامه داشت. جلسات بسیار خوب و مفیدی بود. از متن تا حاشیه اش درس آموز بود..

اعضاي جلسه

حاضران در جلسه، همه اساتید بزرگوار بنده بودند که هر کدام در رشته­ ای متخصص و شُهره­ اند. استاد سید محمد کاظم طباطبایی، دبیر جلسه بودند، و اساتید عزیز دیگر یعنی استاد عبدالهادی مسعودی، استاد محمدکاظم رحمان ستایش و استاد هادی صادقی نیز اعضای اصلی و ثابت جلسه بودند. سه شبی هم استاد قاضی زاده برای مشارکت در مباحث حضور پیدا کردند. ریاست جلسه نیز برعهده حاج آقای ری شهری بود. من هم طُفیلی جلسه بودم و قدری هم میرزا بنویس.

برنامه كاري

شبهای اول به نقد نهایی و بررسی پایانی پژوهش شناختنامه حدیث ـ که احتمالا با همین عنوان منتشر خواهد شدـ سپری شد. همچنین نگارش متونی تحلیلی در راستای آثار جدید ـ نظیر حکمتنامه فاطمی و... ـ هم در دستور کار بود. از همان شبهای اول بحثهای تحلیلی جدیدی بین اعضا تقسیم شده بود. اعضا در هر روز دوتا کار اصلی داشتند، یکی تدوین تحلیل جدید، دوم مطالعه و نقد تحلیل ها یا احادیث.

چون محل اسکان همه اعضا در یک ساختمان بود، در طول روز نیز جلسات دو نفره یا سه نفره ای تشکلیل می شد که فرد ثابت همه جلسات خود آقای ریشهری بود.

هر روز دبیر محترم تحلیل هایی که تازه نوشته شده بود و یا قرار بر نقد بود را برای دیگر اعضا ایمیل می کرد. اگر کم و کسری هم بود از همکاران قم می خواستند تا ایمیل کنند.

در نگارشهای تحلیل ها، انتخاب افراد توسط دبیر و رییس محترم جلسات انجام می شد. تالیف مواردی که فقه الحدیثی بودند را جنابان طباطبایی و مسعودی عهده دار می شدند، مباحث درایه ای و رجالی را نیز روشن بود که تا جناب رحمان ستایش باشند، تصور کس دیگر هم بیهوده است. متون کلامی را نیز جناب دکتر صادقی که نامش با کلام و عقاید و اخلاق عجین شده و قُوّه و قضا نیز نتوانسته صبغه ایشان را دگرگون سازد، قبول می­کردند. یک نفر هم دور کار داشتیم: جناب دکتر برنجکار که در همین روزها در قم تحلیل ها را می نوشتند و ارسال می کردند.استاد محمد تقی سبحانی(رییس پژوهشکده کلام اهلبیت) نیز در دهه اول رمضان تحلیل ها را در مشهد نوشته بود و در این شبها آنها نیز تحلیل شد

دقت و احتياط

همه می دانیم که شکل گیری یک اثر علمی گذشته از دشواری­های جمع آوری، تنظیم و تحلیل، نیازمند گذر زمانی نسبتا طولانی است. نویسندگان کتابهای علمی نیک می­دانند، تا کتابی به پیشخوان راه یابد چه مسیر طولانی و پر پیچ و خمی را طی خواهد کرد. هر چقدر مولف محتاط تر باشد، فرایند تالیف طولانی تر خواهد شد. نمی توان گفت آثار دارالحدیث بی عیب و نقص است، اما خوانندگان منشورات موسسه دارالحدیث ـ پژوهشگاه قرآن و حدیث ـ حتما اذعان می کنند نسبت به آثار دیگر موسسات هم عرض از کاستی کمتری برخوردار است.

این همه حاصل منش همیشگی ریاست موسسه است که با نگاهی ریزبین و موشکافانه از گردآوری اولیه تا تنظیم نهایی با دقتی مضاعف متون روایی را برای ارائه به محققان بررسی می کنند. پژوهشگران موسسه نیز این منش را به خوبی اموخته اند و همان را پی گرفته اند.

آنچه بیش از همه در این مجال وجود دارد وحدت رویه در کلیه آثار دانشنامه ای پژوهشگاه است. این وحدت رویه نیز مرهون حضور پر رنگ آیت الله ری‌شهری از ابتدا تا انتهای تالیف یک اثر است. جلسات شبهای رمضان مشهد، حلقه آخر یک تالیف بود. کاری که سالها قبل آغاز شده بود، و بارها پژوهشگرانی زیر نظر حاج آقا احادیث را گرد آورده بودند و بیش از سه بار احادیث توسط خود ایشان تنظیم و باب بندی شده بود و حالا پس از صفحه آرایی اولیه برای بار چندم توسط خود حاج آقا نقد می شد. شایان ذکر است که تمام آثار دارالحدیث چندبار توسط محققان و پژوهشگران داخلی و بیرونی نقد می شود. در این جلسات نقدهای حاج آقا به شور گذاشته می شد و تصمیم گیری نهایی انجام می شد.