690 - گذشت از خطای دیگران

وَ لَيْسَ عِنْدِي مَا يُوجِبُ لِي مَغْفِرَتَكَ، وَ لَا فِي عَمَلِي مَا أَسْتَحِقُّ بِهِ عَفْوَكَ وَ مَا لِي بَعْدَ أَنْ حَكَمْتُ عَلَى نَفْسِي إِلَّا فَضْلُكَ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ تَفَضَّلْ عَلَيَّ [1]

در فرازهای قبلی از خدای متعال طلب مغفرت و آمرزش می‌شود و در این فراز توجه می‌دهد که من عمل و رفتاری همراه خود ندارم که مستحق غفران الهی باشد. پس بر پیامبر و خاندانش درود فرست و با فضل خود با من رفتار کن.

از یک طرف ما نباید با انجام اعمالی چند، خود را طلبکار از خدا و مستحق عفو خدا بدانیم. از طرف دیگر مغفرت و آمرزش الهی نیز بدون دلیل و گزاف رخ نخواهد داد و باید برای نیل به آمرزش الهی اقداماتی انجام داد.

پس در اینجا در عین حال که نباید به اعمال خود تکیه کرد و طلبکار بود، باید با رفتارهایی زمینه را برای آمرزش الهی فراهم کرد.

از جمله رفتارهای مهمی که زمینه غفران الهی را فراهم می‌کند مسأله گذشت و بخشش دیگران است. در قرآن کریم می‌خوانیم:

وَ لْيَعْفُوا وَ لْيَصْفَحُوا أَ لاَ تُحِبُّونَ أَنْ يَغْفِرَ اللَّهُ لَكُمْ وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ[2]

و بايد (از بدزبانى و بد خلقى آنان) عفو كنند و درگذرند، آيا دوست نداريد كه خدا شما را ببخشايد؟ و خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است

کسی که در همه جلوه‌های زندگی اش از دیگران حساب می‌کشد و از هیچ چیزی گذشت نمی‌کند چگونه از خدا می‌خواهد از ریز و درشت خطایای او بگذرد؟

در روایتی می‌خوانیم:

الإمامُ الصّادقُ(علیه‌السلام): اعفُ عَمَّن ظَلَمَكَ كَما أنَّكَ تُحِبُّ أن يُعفى‌ عَنكَ، فَاعتَبِرْ بِعَفوِ اللَّهِ عَنك‌[3]

از كسى كه به تو ستم كرده است گذشت كن همچنان كه دوست دارى از تو گذشت شود. از بخشايش خدا نسبت به خودت پند گير.

این روایت، شرح آیه شریفه است. اگر میخواهی مشمول غفران و آمرزش الهی شوی باید قدرت عفو و گذشت خودت را به منصه ظهور برسانی، اشتباه دیگران را ببخشی تا امید به بخشش خدای متعال داشته باشی.

[۱] الصحيفة السجّاديّة، الإمام زین العابدین(عَلَیْهِ‌السَّلامِ)، ص۹۸، الدعاء۲۰.

[۲] نور، آیه ۲۲.

[۳] تحف العقول، ابن شعبه الحرّانی (۳۸۱ ق)، ص۳۰۵.