800 - ارتباط بخش اول و دوم بند بیستم از دعای مکارم الاخلاق

ارتباط بخش اول و دوم بند بیستم

فَامنُن عَلَيَّ قَبلَ البَلاءِ بِالعافِيَةِ، و قَبلَ الطَّلَبِ بِالجِدَةِ، و قَبلَ الضَّلالِ بِالرَّشادِ‌.^[۱]

در ابتدای بند بیستم از دعای نورانی مکارم الاخلاق پس از ذکر ارتباط بنده با خداوند سبحان هنگام حزن و محرومیت و سختی،^[۲] با سه جمله «عِندَكَ مِمّا فاتَ خَلَفٌ، و لِما فَسَدَ صَلاحٌ، و فيما أنكَرتَ تَغييرٌ» در واقع، این حقیقت بیان شده است که او همه کاره است و همه چیز به دست اوست، چه اینکه در قرآن کریم می‌فرماید:

﴿إِنَّ اللَّهَ يَفْعَلُ ما يَشاءُ﴾^[۳]

بى‌گمان پروردگارت هر كارى بخواهد مى‌كند.

﴿إِنَّ رَبَّكَ فَعَّالٌ لِما يُريدُ﴾^[۴]

بى‌گمان خداوند آنچه بخواهد انجام مى‌دهد.

سپس امام زین العابدین^{(علیه‌السلام)} بر پایه این حقیقت، از خدای متعال می‌خواهد که منّت گذاشته و این سه خواسته را به او عنایت کند:

1. پیش از رسیدن بلا، تندرستی و عافیت.^[۵]
2. پیش از درخواست نیاز، توانگری و غِنا.
3. پیش از گمراهی، هدایت و راهنمایی.

پیش از تبیین هر یک از این دعاها، باید پاسخ این پرسش کلی روشن شود که آیا چنین درخواست‌هایی به معنای درخواست کاری، قبل از فراهم آمدن اسباب و زمینه آن نیست؟ درست است که همه کارها به دست خداست و اگر او بخواهد همه مردم ایمان می‌آورند: ﴿وَ لَوْ شاءَ رَبُّكَ لَآمَنَ مَنْ فِي الْأَرْضِ كُلُّهُمْ جَميعاً﴾؛^[۶] ولی در روایتی از امام صادق^{(علیه‌السلام)} تأکید شده است:

أبَى‌ اللَّهُ‌ أَن‌ يُجرِىَ‌ الأشياءَ إلّا بِأسبابٍ فَجَعَلَ لِكُلِّ شَى‌ءٍ سَبَباً.^[۷]

خداوند، امور را جز از طريق اسباب، به پيش نمى‌برد. پس براى هر چيزى سبب قرار داده است.

بنا بر این، معنای درخواست سلامتی پیش از رسیدن بلا و بیماری چیست؟

در باره این پرسش فکر کنید. در جلسه آینده به کسی که پاسخ آن را بگوید، کتابی را هدیه می‌دهیم.