• معرفی
    • مسئولیت‌ها
    • مصاحبه‌ها
    • از نگاه دیگران
    • معرفی
  • اخبار
    • تمام اخبار
    • آستان
    • مؤسسه دارالحدیث
    • پژوهشگاه و دانشگاه قرآن و حدیث
    • اخبار درس‌ها
    • مراسم و همایش
    • دیدار‌ها و بازدیدها
    • اخبار نشر
    • مراسم تشییع و ترحیم
    • سایر اخبار
  • آثار و تألیف‌ها
  • درس‌ها
  • سخنرانی‌ها
  • خاطره‌‌ها
  • یادداشت‌ها
  • نگارخانه
/ خانه / درس‌ها / شرح حدیث / دعای مکارم الاخلاق / 574 - شرایط اکمال زیورهای متقین (6)
تاريخ : 1396/06/27
مدت :
توضیح :
منبع :
منبع : درس خارج فقه
بازدید: 2626

574 - شرایط اکمال زیورهای متقین (6)

و رَفضِ أهلِ البِدَعِ، و مُستَعمِلِي الرأيِ المُختَرَع‌ امر اول «دوام طاعت» و امر دوم «همراهی اکثریت» بود که در جلسات قبل بیان شد. امر سوم که پایان‌بخش این مقطع است، طرد اهل بدعت و پیروان آرای اختراعی است. واژه «البِدَع» جمع «بدعت» است که مصدر ماده «بَدَع» است. این ماده به معناى نوآورى و پديد آوردن چيزى است كه پيش‌تر وجود نداشته و نامى از آن نبوده و شناخته نبوده است.[2] «بدیع» به معنای کسی که نوآوری می‌کند، از همین ماده است و یکی از اسمای الهی است

شرايط اکمال زيورهاي متقين (6)

و رَفضِ أهلِ البِدَعِ، و مُستَعمِلِي الرأيِ المُختَرَع‌.[1]

بحث در اموري بود که موجب کمال صفاتي نيکي مي‌شود که در مقطع مورد بحث از دعاي مکارم الاخلاق، مطرح شد. امر اول «دوام طاعت» و امر دوم «همراهي اکثريت» بود که در جلسات قبل بيان شد. امر سوم که پايان‌بخش اين مقطع است، طرد اهل بدعت و پيروان آراي اختراعي است.

واژه «البِدَع» جمع «بدعت» است که مصدر ماده «بَدَع» است. اين ماده به معناى نوآورى و پديد آوردن چيزى است كه پيش‌تر وجود نداشته و نامى از آن نبوده و شناخته نبوده است.[2] «بديع» به معناي کسي که نوآوري مي‌کند، از همين ماده است و يکي از اسماي الهي است.[3]

بدعت در لسان شارع، مفهومى اصطلاحى دارد، و آن، عبارت است از افزودن به دين و يا كاستن از آن، کسي که چيزي در احکام دين، از خود اختراع کند، اهل بدعت است، زيرا احكام و قواعد دين، توقيفى هستند و بايد از سوى خداوند متعال، مشخّص شوند و هيچ كس حق ندارد آنها را كم و زياد كند. حتي در دعاهاي مأثور نيز اين مطلب بايد رعايت شود، چنانکه وقتي امام صادق (عليه السّلام) دعاي «غريق» را به «عبدالله بن سنان» آموخت و فرمود بگو:

يا أللَّهُ يا رَحمنُ يا رَحيمُ، يا مُقَلِّبَ القُلوبِ، ثَبِّت قَلبي عَلى‌ دينِك‌.[4]

ولي او به جاي «يا مُقَلِّبَ القُلوبِ» گفت: «يا مُقَلِّبَ القُلوبِ وَ الأَبصار»؛ حضرت به وي تذکر داد که همان را بگو كه من مى‌گويم‌.

بنا بر اين، افزودن يا کاستن از دين، مطلقاً مذموم و ممنوع است. از اين رو، تقسيم بدعت به بدعتِ خوب و بد، چنان كه خليفه دوم، نماز تَراويح را به «بدعتى خوب» توصيف كرد و پس از وى، براى توجيه اين اقدام، بدعت، به خوب و بد تقسيم شد،[5] صحيح نيست.

پايه‌گذاري نماز تراويح به گونه‌اي بود که امير المؤمنين (عليه السّلام) هر کاري کرد که آن را در زمان حکومت خود بربياندازد، نشد و متأسفانه اين بدعت هنوز هم در ميان اهل سنت رواج دارد. طبق روايتي که در کافي نقل شده است، حضرت، خطاب به برخي از خاندان و خواص و شيعيانشان فرمودند:

زمامداران پيش از من، كارهايى كردند كه برخلاف راه و رسم پيامبر خدا (صلّي الله عليه و آله و سلّم) بود... من اگر مردم را وادار مى‌كردم كه آنها را ترك كنند، سپاهم متفرّق مى‌شد... به خدا سوگند، مردم را فرمان دادم كه در ماه رمضان، جز براى نماز واجب، اجتماع نكنند و به آنان اعلام كردم كه گردآمدنشان بر نافله‌ها [به صورت جماعت‌]، بدعت است. [ولي] برخى از لشكريانم كه همراه من پيكار مى‌كنند، فرياد برآوردند كه: اى مسلمانان! سنّت عمر، دگرگون شد؛ ما را از نماز مستحب در ماه رمضان، نهى مى‌كند.[6]

بنا بر اين، کارها و صفات نيک اگر مطابق با آنچه در دين سفارش شده، باشد اجر و ثواب دارد؛ ولي اگر اختراعي و از روي بدعت باشد، نه تنها ثوابي ندارد، بلکه سزاوار دوزخ خواهد بود. رسول خدا (صلّي الله عليه و آله و سلّم) طبق نقل، مي‌فرمايد:

كُلُ‌ بِدعَةٍ ضَلالَةٌ، وكُلُّ ضَلالَةٍ فِي النّارِ.[7]

هر بدعتى، گم‌راهى است و هر گم‌راهى‌اى در آتش است.[8]


[1] الصحيفة السجّاديّة، الدعاء 20.
[2] «البَدعُ: إحداثُ شَى?ءٍ لَم يَكُن لَهُ مِن قَبلُ خَلقٌ وَ لا ذِكرٌ وَ لا مَعرِفَة» كتاب العين، خليل بن احمد فراهيدي (175 ق)، ج?2، ص، 54.
[3] «بَدِيعُ السَّموَ تِ وَ الْأَرْضِ؛ پديدآور آسمان?ها و زمين است» سوره بقره: آيه 117 و انعام: آيه 101.
[4] كمال الدين، شيخ صدوق (381 ق)، ص352 ح49.
[5] ر. ك: فتح البارى، ابن حجر (859 ق) ج13 ص212.
[6] «قَد عَمِلَتِ الوُلاةُ قَبلي أعمالًا خالَفوا فيها رَسولَ اللّهِ صلى الله عليه و آله... مُغَيِّرينَ لِسُنَّتِهِ، و لَو حَمَلتُ النّاسَ عَلى تَركِها... لَتَفَرَّقَ عَنّي جُندي... وَ اللّهِ لَقَد أمَرتُ النّاسَ ألّا يَجتَمِعوا في شَهرِ رَمَضانَ إلّا في فَريضَةٍ، و أعلَمتُهُم أنَّ اجتِماعَهُم فِي النَّوافِلِ بِدعَةٌ، فَتنادى بَعضُ أهلِ عَسكَري مِمَّن يُقاتِلُ مَعي: يا أهلَ الإِسلامِ، غُيِّرَت? سُنَّةُ عُمَرَ! يَنهانا عَنِ الصَّلاةِ في شَهرِ رَمَضانَ تَطَوُّعاً.» الكافي، شيخ کليني (329 ق) ج8 ص58 ح21.
[7] الكافي، شيخ کليني (329 ق) ج1 ص57 ح12.
کلیدواژه متقین
( دانلود )
مــــطــــالــــب مــــرتــــبــــط
  • 572 - شرایط اکمال زیورهای متقین (4)
  • 573 - شرایط اکمال زیورهای متقین (5)
  • 575 - طلب وسعت رزق در سالمندی (1)
  • 576 - طلب وسعت رزق در سالمندی (2)
  • تــــازه هــــا
  • پـــربـــازدیـــدهــــا
  • ۶۴5 - پرهیز از آنچه شیطان بر زبان جاری می‌کند (10)
  • 644 - پرهیز از آنچه شیطان بر زبان جاری می‌کند (9)
  • 643 - پرهیز از آنچه شیطان بر زبان جاری می‌کند (۸)
  • 642 - پرهیز از آنچه شیطان بر زبان جاری می‌کند (7)
  • 641 - پرهیز از آنچه شیطان بر زبان جاری می‌کند (6)
  • 640 - پرهیز از آنچه شیطان بر زبان جاری می‌کند (5)
  • 643 - پرهیز از آنچه شیطان بر زبان جاری می‌کند (۸)
  • 624 - انواع القائات شیطانی (10)
  • 499 - نرم خویی در معاشرت (2)
  • 644 - پرهیز از آنچه شیطان بر زبان جاری می‌کند (9)
  • 492 - فرونشاندن آتش اختلاف
  • 486 - ظلم، انحراف از عدل
حــــدیــــث روز
:
کلیه حقوق متعلق به پایگاه آیت الله محمدی ری شهری می باشد
  • تماس با پایگاه
  • نقشه پایگاه
  • پایگاه‌های مرتبط
      • حدیث نت
      • دارالحدیث
      • حضرت عبدالعظیم(ع)